Neurodiversiteit: bewustzijn en waardering van anderszijn

Foto door Ivan Bertolazzi op Pexels.com

In zijn blogpost over autisme en bewustzijn gaat ervaringsblogger Sam (‘Tistje’) dieper in op de vraag in hoeverre autisten/ neurodiversen zich bewust zijn van hun anderszijn. Verschillende reacties op het eigen anderszijn komen aan bod, waaronder ook zijn eigen visie. Het is een thema dat ook mij erg interesseert, zeker nu ik mij steeds explicieter losmaak van opgelegde en geïnternaliseerde overtuigingen en steeds meer mijn eigen pad bewandel. In mijn blogpost over het loslaten van statische identiteiten vertel ik daar meer over. Hieronder ga ik juist dieper in op de vraag in hoeverre ik mij anders voel. Ik zal ook vertellen hoe ik dit anderszijn ervaar.

Om maar met het bewustzijn te beginnen: ja, ik heb mij altijd anders gevoeld. Het bewustzijn van mijn anderszijn is er al sinds het bewustzijn van mijn bestaan. Het heeft te maken met mijn opmerkzaamheid, mijn neiging tot introspectie én met de feedback die ik van anderen krijg. Het heeft ook te maken met de reële positie die ik inneem in zo ongeveer elke sociale context waarin ik mij bevind. Dat is overigens niet negatief bedoeld. Ik ben mijn anderszijn weer gaan zien als eigenheid, en mijn waardering voor die eigenheid heb ik teruggevonden.

De waarde van eigenheid is iets wat ik al op jonge leeftijd aanvoelde, wat ik diep vanbinnen gewoon wist, hoewel ik het ondanks mijn taalvaardigheid en mijn neiging tot reflectie nog niet op die manier had kunnen verwoorden. Het is dan ook ontzettend zonde dat ik als gevolg van culturele beïnvloeding, maatschappelijk stigma en negatieve feedback langzaam maar zeker het onterechte idee ontwikkelde dat er fundamenteel iets mis was met mij. Dat mijn eigenheid een gebrek was, een beperking, een stoornis zelfs. Dat ik alles wat mij mij maakte maar moest uitgummen, dat ik allerlei ‘professionele hulp’ moest ontvangen om aanspraak te kunnen maken op een plek in de maatschappij, uiteraard altijd met gebogen hoofd en met allerlei onterechte en toxische ideeën over mijn mogelijkheden, mijn burgerrechten en mijn waarde als mens. Een onmogelijke en onacceptabele positie waar ik expliciet afstand van heb genomen en waar ik mij altijd tegen zal blijven uitspreken, omdat ook anderen zo naar beneden getrokken worden door hardnekkig stigma.

In mijn teksten spreek ik mij uit tegen verschillende vormen van onderdrukking. Mijn geloof in eigenheid, gerechtigheid en de waarde van ieder mens ligt ten grondslag aan alles wat ik hier deel. Deze waarden hebben mij geholpen het geloof in mezelf terug te vinden. Ze hebben mij geholpen mijn autisme/ neurodiversiteit als iets positiefs te zien, zonder mezelf vast te pinnen aan een statische identiteit. Ik zal dus altijd blijven groeien; niet omdat onze conformistische cultuur mij graag anders zou zien, maar omdat ik oprecht geloof dat de mens altijd in beweging is. Dus ja, ik ben mij absoluut bewust van mijn anderszijn, ik ben het gaan waarderen als eigenheid, en ik sta ervoor open om nog meer kanten te ontdekken en te ontwikkelen. Dat is het meest constructieve en opbouwende zelfbeeld dat je kunt hebben, en ik zal er in mijn teksten voor blijven pleiten dat deze mindset leidend wordt in het gesprek over autisme/ neurodiversiteit/ psychische diversiteit. Niet omdat ik het zeg, maar omdat het waar en helpend en rechtvaardig is. En omdat ik mensen niets minder gun dan dat.